Δημοσίευση στο European Scientist
Μια πρόσφατη μελέτη από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Yale υπέδειξε ότι η απαγόρευση της πώλησης υγρών αναπλήρωσης με γεύσεις στα προϊόντα ατμίσματος, μπορεί να προκαλέσει υψηλότερα ποσοστά καπνίσματος συμβατικών τσιγάρων στους εφήβους. Τα ευρήματα αυτά προκύπτουν σε μια ιδιαίτερα σημαντική στιγμή, δεδομένης της έντονης συζήτησης στην Ευρώπη σχετικά με τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τη δυνατότητα απαγόρευσης γεύσεων. Στην Ολλανδία, ειδικότερα, σχεδιάζουν να απαγορεύσουν τις αρωματικές γεύσεις του ηλεκτρονικού τσιγάρου, παρά την έντονη αντίδραση του κοινού - μια απόφαση που θα μπορούσε να επιφέρει εκτεταμένες επιπτώσεις στο συνασπισμό των χωρών και πέρα από αυτόν.
Από τότε που οι συσκευές κυκλοφόρησαν στην αγορά, μια έντονη συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Υπήρξε αρκετή καταστροφολογία ότι το άτμισμα θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πύλη προς το πολύ πιο επικίνδυνο χόμπι του καπνίσματος. Ωστόσο, κάποιες μελέτες έχουν απωθήσει άμεσα αυτήν τη θεωρία, ενώ άλλες έχουν δείξει ότι το άτμισμα μπορεί να είναι ένα αποτελεσματικό μέσο για να αποβάλλει κανείς τη συνήθεια του καπνίσματος και επομένως θα μπορούσε να είναι ένα σημαντικό εργαλείο για τη μείωση του κινδύνου για προβλήματα υγείας των καπνιστών.
Η ολλανδική απόφαση έρχεται σε αντίθεση με την επιστήμη
Το ζήτημα των αρωματικών γεύσεων στα υγρά αναπλήρωσης των ηλεκτρονικών τσιγάρων δεν αμφισβητείται πουθενά πιο έντονα από ό, τι στην Ολλανδία. Από τον Ιούνιο του περασμένου έτους, η κυβέρνηση πιέζει για απαγόρευση όλων των γεύσεων πλην των καπνικών στη χώρα, παρά το γεγονός ότι η έρευνα δείχνει ότι οι καπνιστές που μεταβαίνουν σε αρωματικές γεύσεις υγρών αναπλήρωσης είναι πολύ πιο πιθανό να απελευθερωθούν από τη συνήθεια των τσιγάρων για πάντα σε σχέση με εκείνους που χρησιμοποιούν εναλλακτικές ουσίες με γεύση καπνού. Δεδομένου ότι μια εκτεταμένη ανασκόπηση από τον οργανισμό Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας έχει δείξει ότι το άτμισμα είναι περίπου 95% λιγότερο επιβλαβές από το κάπνισμα, μια απόλυτη απαγόρευση των γεύσεων που καθιστούν πιο πιθανό για τους καπνιστές να σταματήσουν να χρησιμοποιούν καύσιμο καπνό φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση τόσο με την επιστήμη όσο και με την εγχώρια Εκστρατεία STOPtober που έχει στόχο τη μείωση του αριθμού των καπνιστών μεταξύ του πληθυσμού.
Εάν οι Ολλανδοί πολιτικοί δεν έχουν επίγνωση της προφανούς αντίφασης, το κοινό σίγουρα την έχει. Μια περίοδος διαβούλευσης που πραγματοποιήθηκε σχετικά με την προτεινόμενη απαγόρευση συγκέντρωσε τη μεγαλύτερη από ποτέ ανταπόκριση στην ιστορία της χώρας, με πάνω από 1.100 σχολιασμούς. Το 98% από αυτούς ήταν κατά της απαγόρευσης, ενώ το 74% ανέφερε ρητά πόσο ευεργετικές ήταν οι αρωματικές ατμιστικές γεύσεις στο να σταματήσουν το κάπνισμα. Παρά τη φωνητική αντιπολίτευση, η ολλανδική κυβέρνηση επέμεινε στα όπλα της και συνεχίζει την απαγόρευση ούτως ή άλλως.
Η αξία των στοιχειωδών κερδών
Πρόκειται για μια κίνηση που θα μπορούσε να οδηγήσει έως και 260.000 Ολλανδούς ατμιστές στο κάπνισμα, σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση - και θα μπορούσε να έχει ακόμη μεγαλύτερες επιπτώσεις και για τον υπόλοιπο κόσμο. Οι ειδικοί εκτιμούν πως θα υπάρξουν “ένα δισεκατομμύριο θάνατοι από το κάπνισμα και τις άλλες μορφές χρήσης καπνού” έως το 2100 και ζητούν μια κοινωνία χωρίς καπνό έως το 2040. Η δυσοίωνη αυτή πρόβλεψη είναι μια έντονη υπενθύμιση των θανατηφόρων επιπτώσεων της χρήσης καύσιμου καπνού και του τι συμβαίνει αν ρεαλιστικές πολιτικές που προορίζονται για την επίτευξη ιδεαλιστικών στόχων – με τη μετάβαση των καπνιστών στο άτμισμα - εγκαταλείπονται για προσεγγίσεις μηδενικού αθροίσματος.
Στην Ολλανδία αντανακλούν αυτό το σκεπτικό, αν και θεωρούνται εδώ και καιρό ως προοδευτικό έθνος με φιλελεύθερες αρχές. Ως εκ τούτου, η απόφασή τους να καταστείλουν τις αρωματικές γεύσεις ατμίσματος θα μπορούσε να προκαλέσει ντόμινο παρόμοιας νομοθεσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αλλού. Αυτό μπορεί να ευχαριστήσει τους φορείς δημόσιας υγείας και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής που υποστηρίζουν μια κοινωνία εντελώς απαλλαγμένη από νικοτίνη, αλλά αυτοί απλώς αγνοούν την πραγματικότητα κάτι που έχει κόστος για αμέτρητες ζωές.
Ενώ η εχθρότητα της Ολλανδίας κατά των ηλεκτρονικών τσιγάρων είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, η ΕΕ στο σύνολό της έχει επίσης κάνει λάθη. Οι ανακοινώσεις της Επιτροπής απέτυχαν επανειλημμένα να κάνουν τη διάκριση μεταξύ των διαφορετικών προφίλ κινδύνου από τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και από τα καύσιμα προϊόντα καπνού. Αυτή η αοριστολογία φαίνεται να είχε ήδη επηρεάσει την αντίληψη των ευρωπαίων καταναλωτών για αυτά τα ατμιστικά προϊόντα. Ανησυχητικά, έρευνες έχουν δείξει ότι σχεδόν το 60% των Ευρωπαίων πιστεύουν λανθασμένα ότι ο ατμός είναι εξίσου επικίνδυνος με το κάπνισμα.
Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι καπνιστές, εν τω μεταξύ, δεν έχουν δοκιμάσει καν ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο, κάτι που θα μπορούσε εν μέρει να εξηγήσει τα πεισματικά υψηλά ποσοστά καπνίσματος της ΕΕ. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Χωρίς Καπνό του περασμένου Μαΐου, η Επίτροπος Υγείας της ΕΕ Στέλλα Κυριακίδη παραδέχθηκε ότι ενώ η νομοθεσία της ΕΕ για τον καπνό, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας για τα προϊόντα καπνού, “σαφώς είχε θετικό αντίκτυπο στα ποσοστά καπνίσματος στην ΕΕ” – ο συνασπισμός κρατών έχει δει μια μέτρια μείωση της επικράτησης του καπνίσματος κατά περίπου 6% από το 2006 - οι Βρυξέλλες πρέπει να επικεντρωθούν σε σαφή σχεδιασμό προκειμένου να επιτύχουν το φιλόδοξο στόχο τους, να οδηγήσουν τα ποσοστά καπνίσματος κάτω από το 5% των πολιτών έως το 2040.
Πράγματι, η επίτευξη αυτού του στόχου θα απαιτούσε μια απότομη μείωση του επιπολασμού του καπνίσματος σε ολόκληρο το συνασπισμό χωρών, δεδομένου ότι περίπου το 25% των πολιτών της ΕΕ χρησιμοποιούν επί του παρόντος καπνό. Το όνειρο της ΕΕ για μια γενιά χωρίς καπνό φαίνεται ακόμη πιο απρόσιτο όταν κράτη μέλη όπως η Ολλανδία προσπαθούν να απαγορεύσουν τα υγρά αναπλήρωσης με αρωματικές γεύσεις, απογυμνώνοντας το άτμισμα από ένα από τα πιο ελκυστικά χαρακτηριστικά του, διατρέχοντας έτσι τον κίνδυνο να το εξουδετερώσουν ως αποτελεσματικό όπλο στον πόλεμο ενάντια στα τσιγάρα.
Ιδεαλιστικοί στόχοι μέσω ρεαλιστικής προόδου
Φυσικά, δεν επικρατεί παντού η ίδια στάση απέναντι στην πρακτική του καπνίσματος. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, μια έκθεση του οργανισμού Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας (PHE) αναγνωρίζει πώς η μετάβαση στα ηλεκτρονικά τσιγάρα θα μπορούσε να μειώσει τον αριθμό των πρόωρων θανάτων που προκαλούνται από το κάπνισμα και να έχει συνολικά ευεργετική επίδραση στη δημόσια υγεία. Η εργασία αυτή ανέφερε επίσης ότι δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα υπονομεύουν τη μακροπρόθεσμη μείωση των ποσοστών καπνίσματος στη χώρα και ότι στην πραγματικότητα, θα μπορούσαν ακόμη και να συμβάλουν σε αυτό. Ίσως, λοιπόν, να μην προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τα καταστήματα ατμιστικών προϊόντων επιτρέπεται ακόμη και να συνεργάζονται με τα βρετανικά νοσοκομεία για την υποστήριξη προγραμμάτων διακοπής του καπνού.
Το αξιοσημείωτο σε αυτή την περίπτωση είναι η αδυναμία της αντι- ατμιστικής φατρίας να δει το δάσος αντί για το δέντρο ή μάλλον τον καπνό αντί για τα τσιγάρα που τον παράγουν. Οι επιστημονικά αποδεδειγμένες ανεπιθύμητες ενέργειες της χρήσης καύσιμου καπνού είναι αδιαμφισβήτητες, οπότε η αποδοχή του ατμίσματος ως επιλογή μειωμένου κινδύνου είναι καθοριστικής σημασίας για την επίτευξη μιας κοινωνίας χωρίς καπνό - γεγονός που οι Ευρωπαίοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ήταν πολύ βραδύνοες για να αναγνωρίσουν.
Πηγή: https://bit.ly/3xKXQIQ
