Οι επιστήμονες διερωτώνται εάν μια ημερήσια δόση του γνωστού αλκαλοειδούς είναι τόσο αβλαβής όσο η καφεΐνη.
ΛΟΝΔΙΝΟ (Reuters). Από τότε που παράτησε το Marlboro Lights πριν από πέντε χρόνια, ο Ντάνιελ στράφηκε στις τσίχλες νικοτίνης με γεύση φρούτων που έρχεται σε περιποιημένες λωρίδες που ανοίγουν πιέζοντας τες. Παίρνει 12 έως 15 τεμάχια την ημέρα και λέει ότι έχει απόθεμα πακέτων από αυτές παντού. Δεν βλέπει όμως τον εαυτό του ως εθισμένο στην νικοτίνη.
Όπως πολλοί άνθρωποι, ο Ντάνιελ πιστεύει ότι η τσίχλα νικοτίνης είναι πολύ λιγότερο επιβλαβής για αυτόν από το κάπνισμα. Οι γιατροί παγκοσμίως συμφωνούν. Διακόπτοντας το κάπνισμα, λένε, ο Ντάνιελ έχει μειώσει τουλάχιστον κατά 90% τους κινδύνους για την υγεία του, που προκαλούνταν από αυτή του τη συνήθεια.
Ωστόσο, η πιθανότητα οι άνθρωποι να είναι εθισμένοι στη νικοτίνη, αλλά να μην πεθάνουν από αυτήν, είναι στο επίκεντρο μιας, ολοένα και μεγαλύτερης, συζήτησης στην επιστημονική κοινότητα. Οι επιστήμονες δεν αμφιβάλλουν ότι η νικοτίνη είναι εθιστική, αλλά μερικοί αναρωτιούνται εάν μια ημερήσια δόση θα μπορούσε να είναι τόσο αβλαβής όσο η καφεΐνη που πολλοί από εμάς παίρνουμε από έναν πρωινό καφέ.
Είναι μια συζήτηση που έχει επιδεινωθεί από την αυξανόμενη δημοτικότητα των ηλεκτρονικών τσιγάρων συσκευές χωρίς καπνό που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να εισπνεύσουν ατμό που περιέχει νικοτίνη, τα οποία έχουν βοηθήσει κάποιους ανθρώπους να διακόψουν το κάπνισμα. Η ιδέα της νικοτίνης ως σχετικά αβλαβής έρχεται σε αντίθεση με την αρνητική εικόνα της εθιστικής ουσίας που συσσωρεύτηκε ανά τις δεκαετίες, όταν το κάπνισμα σημείωσε αύξηση ώστε να γίνει μια αδιαμφισβήτητη απειλή για την υγεία.
Ψυχολόγοι και ειδικοί πάνω στον εθισμό του καπνού, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων σε παγκόσμια ηγετικά εργαστήρια στη Βρετανία, πιστεύουν ότι είναι πλέον καιρός να ξεχωρίσουμε ξεκάθαρα τη νικοτίνη και το κάπνισμα. Όπως λένε, τα στοιχεία δείχνουν ότι το κάπνισμα είναι ο δολοφόνος, όχι η νικοτίνη.
“Πρέπει να απο-δαιμονοποιήσουμε τη νικοτίνη”, δήλωσε η Ann McNeill, καθηγήτρια εθισμού στον καπνό και στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης στο King's College London, η οποία έχει περάσει την καριέρα της ερευνώντας τρόπους για να βοηθήσει τους ανθρώπους να διακόψουν το κάπνισμα.
Θέλει οι άνθρωποι να καταλάβουν ότι οι κίνδυνοι διαφοροποιούνται ότι οι πιθανές βλάβες βρίσκονται σε καμπύλη με το κάπνισμα στο ένα άκρο και νικοτίνη στο άλλο. Άτομα που δεν το βλέπουν μπορεί να διστάσουν να ζητήσουν βοήθεια να διακόψουν το κάπνισμα ή να προσπαθήσουν να περιορίσουν την πρόσληψη θεραπείας αντικατάστασης νικοτίνης (NRT). Αυτό μπορεί να κάνει πιο δύσκολη τη διακοπή.
Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η νικοτίνη, όπως η καφεΐνη, μπορεί να έχει έως και θετικά αποτελέσματα. Είναι ένα διεγερτικό, το οποίο αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό και αυξάνει την ταχύτητα της επεξεργασίας των αισθητηριακών πληροφοριών, μειώνοντας την ένταση και ακονίζοντας το μυαλό.
Όλα αυτά εγείρουν άλλα ερωτήματα: Θα μπορούσε η νικοτίνη να προωθήσει τους εγκεφάλους των νέων να αναζητήσουν σκληρότερες ουσίες; Ή, σε μια γηράσκουσα κοινωνία, θα μπορούσαν οι διεγερτικές ιδιότητές της να ωφελήσουν τους ανθρώπους των οποίων ο εγκέφαλος επιβραδύνεται, αποτρέποντας τη γνωστική πτώση στο Αλτσχάιμερ και καθυστερώντας την εξέλιξη της νόσου του Πάρκινσον;
Μέχρι στιγμής οι απαντήσεις δεν είναι σαφείς. Και ο διχασμός είναι τόσο πολιτικός και συναισθηματικός όσο είναι και επιστημονικός.
Η McNeill λέει ότι η δουλειά της είναι, εν μέρει, να τιμήσει την κληρονομιά του πρώην μέντορά της στο King's, τον Βρετανό ψυχίατρο Mike Russell. Πριν από περίπου 40 χρόνια, ο Russell ήταν ένας από τους πρώτους επιστήμονες που υπονόησε ότι οι άνθρωποι "καπνίζουν για τη νικοτίνη, αλλά πεθαίνουν από την πίσσα" μια ιδέα που βοήθησε να προετοιμαστεί το έδαφος για την υπόθεση των θεραπειών αντικατάστασης νικοτίνης (NRT), των τσιχλών, των επιθεμάτων, των ατμοποιητών και τώρα των ηλεκτρονικών τσιγάρων.
Μερικοί επιστήμονες σημειώνουν ότι η διορατικότητα του Russell έχει χρησιμοποιηθεί καταχρηστικά από τη βιομηχανία καπνού. Για δεκαετίες, οι ψευδείς υποσχέσεις των "ελαφρών" τσιγάρων των εταιρειών βοήθησαν να προσελκύσουν περισσότερους καπνιστές, λέει ο Mike Daube, καθηγητής πολιτικής υγείας στο Πανεπιστήμιο Curtin της Αυστραλίας. “Έχουμε δει περισσότερες από έξι δεκαετίες τα προϊόντα αποδιοργάνωσης, προώθησης και εξαπάτησης, από την βιομηχανία καπνού”, λέει. “Πανηγύριζαν στις διαφημίσεις υπαινισσόμενοι τόσο μείωση κινδύνου όσο ακόμη και οφέλη για την υγεία».
Το κάπνισμα σκοτώνει τους μισούς του χρήστες συν 600.000 άτομα ετησίως που δεν το χρησιμοποιούν, μέσω του παθητικού καπνίσματος καθιστώντας το τον μεγαλύτερο αποτρέψιμο δολοφόνο στον κόσμο, με προβλεπόμενο αριθμό θανάτων ενός δισεκατομμυρίου έως τα τέλη του αιώνα, σύμφωνα με στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Λίγοι αμφιβάλλουν ότι η νικοτίνη είναι εθιστική. Το πόσο γρήγορα εθίζει τους ανθρώπους συνδέεται άμεσα με την ταχύτητα με την οποία μεταδίδεται στον εγκέφαλο, λέει η McNeill. Το επίθεμα είναι πολύ αργό. Η τσίχλα είναι ελαφρώς πιο γρήγορη. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι σημαντικός αριθμός ατόμων είναι εθισμένος σε κάποιο από αυτά. Ο Ντάνιελ, ο οποίος εργάζεται πολλές ώρες στην οικονομική περιοχή του Λονδίνου, λέει ότι μασά λιγότερο τα σαββατοκύριακα όταν χαλαρώνει, κάνει σπορ και κάθεται με τα παιδιά του.
Ένας λόγος για τον οποίο το κάπνισμα είναι τόσο εθιστικό είναι ότι είναι ένα πολύ αποτελεσματικό μέσο πρόσληψης νικοτίνης, λέει η McNeill. “Το κάπνισμα ενός τσιγάρου είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους πρόσληψης νικοτίνης από τον εγκέφαλο είναι ταχύτερο ακόμη και από την ενδοφλέβια ένεση.” Επίσης, οι εταιρείες καπνού χρησιμοποίησαν διάφορες χημικές ουσίες για να κάνουν τη νικοτίνη στα τσιγάρα ακόμη πιο ισχυρή.
Η καθαρή νικοτίνη μπορεί να είναι θανατηφόρα σε μεγάλες ποσότητες. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στην ανάπτυξη του εγκεφάλου των εφήβων, ειδικά στο μέρος που είναι υπεύθυνο για τη νοημοσύνη, τη γλώσσα και τη μνήμη.
Ο Stanton Glantz, καθηγητής καπνού στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, λέει ότι όσο μικρότερα είναι τα παιδιά είναι όταν αρχίζουν να χρησιμοποιούν νικοτίνη, τόσο πιο εθισμένα είναι. “Αυτό πιθανό να συμβαίνει επειδή ο εγκέφαλός τους εξακολουθεί να αναπτύσσεται”, είπε.
Αντιμετωπίζοντας αυτό, άλλοι λένε ότι οι μελέτες έχουν επικεντρωθεί σε ζώα και ότι σε κάθε περίπτωση, η νικοτίνη δεν πρέπει να είναι διαθέσιμη για άτομα κάτω των 18 ετών. Ο Michael Siegel, ειδικός στον έλεγχο του καπνού και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, λέει ότι στις λίγες μελέτες που έχουν γίνει μέχρι στιγμής, τέτοια αποτελέσματα έχουν παρατηρηθεί μόνο σε καπνιστές και όχι σε χρήστες νικοτίνης μη καπνικών προϊόντων.
Αλλού, μελέτες έχουν εξετάσει τη δυνατότητα της νικοτίνης να αποτρέψει τη νόσο του Αλτσχάιμερ και να καθυστερήσει την εμφάνιση του Πάρκινσον.
Μια μελέτη στο περιοδικό Brain and Cognition το 2000 διαπίστωσε ότι “η νικοτινική διέγερση μπορεί να έχει προοπτική για τη βελτίωση τόσο των γνωστικών όσο και των κινητικών πτυχών της νόσου του Πάρκινσον”. Μια άλλη, στο Behavioral Brain Research, υπονόησε ότι “υπάρχει σημαντική δυνατότητα για θεραπευτικές εφαρμογές στο εγγύς μέλλον”. Άλλες εργασίες εξέτασαν τις δυνατότητες του διεγερτικού για τη μείωση των συμπτωμάτων της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής/ υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).
Στη Σουηδία, πολλοί άνθρωποι παίρνουν τη νικοτίνη τους από το πιπίλισμα μη καπνικού καπνού που ονομάζεται “snus”. Οι έρευνες εκεί έθεσαν τα ποσοστά καρκίνου του πνεύμονα, καρδιακών παθήσεων και άλλων ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα μεταξύ των χαμηλότερων στην Ευρώπη.
“ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΕΘΙΣΜΟΣ”
Ωστόσο, η ιδέα της “ασφαλούς νικοτίνης” δεν έχει γίνει αντιληπτή.
Ο Marcus Munafo, βιολογικός ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ της Βρετανίας, λέει ότι οι εκστρατείες δημόσιας υγείας της δεκαετίας του 1970 και του 1980 συνδέθηκαν στενά με τη νικοτίνη, τον εθισμό και τα τσιγάρα για να σφυροκοπήσουν τις βλάβες του καπνίσματος στο σπίτι. Αυτές οι συσχετίσεις ενδέχεται να θολώνουν την προοπτική μιας καθαρότερης νικοτίνης στο να παρασύρει τους καπνιστές μακριά από το κάπνισμα.
Ο Munafo αμφισβητεί την ιδέα ότι ο εθισμός στη νικοτίνη είναι από μόνος του κακός. Σε ένα "εργαστήριο καπνίσματος" στο τμήμα του Munafo, άτομα που εξακολουθούν να είναι εθισμένα στο κάπνισμα καπνίζουν υπό ελεγχόμενες συνθήκες. Προς το παρόν, οι ερευνητές μελετούν γενετικές διαφορές στο πόσο βαθιά εισπνέουν οι άνθρωποι, ως μέρος μίας εργασίας που αναλύει τις ανάγκες και τις αντιδράσεις των ανθρώπων στη νικοτίνη.
“Πρέπει πραγματικά να ασχοληθούμε με τον εθισμό αυτό καθ’ εαυτό, εάν δεν συνοδεύεται από άλλες σημαντικές βλάβες;" είπε ο Munafo. "Είναι τουλάχιστον μια συζήτηση που πρέπει να κάνουμε."
Πηγή: https://bit.ly/3lwz5v8
