Το κάπνισμα ή η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ευθύνονται για αυξημένα ποσοστά θνησιγενειών, επιπλοκές κατά τον τοκετό, πρόωρες γεννήσεις, αποβολές, γενετικές ανωμαλίες και σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (SIDS). Με βάση τα τελευταία στοιχεία, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι κατά πολύ λιγότερο επιβλαβή από τα συμβατικά τσιγάρα. Η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου αυξάνεται συνεχώς και ένα εκτιμώμενο ποσοστό της τάξεως του 7.1% του ενήλικου πληθυσμού που ανέρχεται σε 3,6 εκατομμύρια άτομα στη Μεγάλη Βρετανία χρησιμοποιεί σήμερα ηλεκτρονικά τσιγάρα (ατμίζει). Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, που ονομάζονται επίσης ατμιστικές συσκευές, είναι σήμερα η πιο δημοφιλής μέθοδος για να σταματήσει κανείς το κάπνισμα στην Αγγλία και τα αποδεικτικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι είναι ένα αποτελεσματικό βοήθημα για τη διακοπή. Πάνω από τους μισούς, δηλαδή το 54.1% των σημερινών ατμιστών είναι πρώην καπνιστές και το ποσοστό αυξάνεται χρόνο με το χρόνο, ενώ το ποσοστό των ατμιστών οι οποίοι επίσης καπνίζουν (γνωστοί ως διπλοί χρήστες) μειώθηκε σε μόλις 39,8% το 2019, ενώ η χρήση από άτομα που δεν έχουν καπνίσει ποτέ είναι σπάνια. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα χρησιμοποιούνται επίσης από γυναίκες που καπνίζουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ως βοήθημα για διακοπή και μπορούν να ζητήσουν συμβουλές από τα μέλη της μαιευτικής ομάδας. Αυτή η σύντομη ενημέρωση έχει διεξαχθεί από την Ομάδα για το Κάπνισμα στη Δοκιμασία της Εγκυμοσύνης - Smoking in Pregnancy Challenge Group - και παρέχει μια περίληψη των αποδεικτικών στοιχείων που αφορούν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, με προτεινόμενες απαντήσεις σε μερικές συνήθεις ερωτήσεις. Στοχεύει πρωτίστως στους επαγγελματίες που εργάζονται στην Αγγλία, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο. Μια συνοπτική έκδοση αυτής της ενημέρωσης είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα της ομάδας Challenge. Λεπτομερείς πληροφορίες διατίθενται από το Εθνικό Κέντρο για Διακοπή του Καπνίσματος και εκπαίδευση (NCSCT):
Ηλεκτρονικά Τσιγάρα: Μια ενημέρωση για τις υπηρεσίες απαλλαγής από το τσιγάρο και διακοπής του καπνίσματος. Μια ενημέρωση για το προσωπικό στον τομέα της μαιευτικής.
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι σημαντικά λιγότερο επιβλαβή για την υγεία από τα τσιγάρα.
⦁ Η υπάρχουσα έρευνα όσον αφορά την ασφάλεια της χρήσης ηλεκτρονικών τσιγάρων (άτμισμα) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ελάχιστη, ωστόσο στοιχεία από ενήλικες καπνιστές γενικά υποδεικνύουν πως είναι πιθανό να είναι σημαντικά λιγότερο επιβλαβής για μια έγκυο γυναίκα και το μωρό της από το να συνεχίσει να καπνίζει. Απαιτείται περισσότερη έρευνα σε αυτό τον τομέα.
⦁ Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί βλάψει το μωρό στη μήτρα από την πρώτη κιόλας μέρα. Η διακοπή του καπνίσματος είναι ότι καλύτερο μπορεί να κάνει μια γυναίκα και ο σύντροφός της για να προστατεύσουν την υγεία του μωρού τους κατά την εγκυμοσύνη και μετά.
⦁ Από τη στιγμή που αδειοδοτημένα προϊόντα Θεραπείας Αντικατάστασης Νικοτίνης (NRT), όπως τα έμπλαστρα νικοτίνης, οι τσίχλες και οι συσκευές εισπνοών, αποτελούν μια συνιστώμενη επιλογή, αν μια έγκυος γυναίκα επιλέξει να χρησιμοποιήσει το ηλεκτρονικό τσιγάρο και αν αυτό τη βοηθά να σταματήσει το κάπνισμα και να παραμείνει χωρίς καπνό, θα πρέπει να έχει την υποστήριξη να το κάνει.
⦁ Η χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων χωρίς τη διακοπή του καπνίσματος δεν παρέχει οφέλη για την υγεία. Όποιος χρησιμοποιεί και τα δυο θα πρέπει να ενθαρρυνθεί εντόνως να σταματήσει το κάπνισμα όσο το δυνατόν συντομότερα.
⦁ Στα νοικοκυριά όπου υπάρχουν ένας ή περισσότεροι καπνιστές, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μπορούν να χρησιμεύσουν στη διατήρηση ενός σπιτιού απαλλαγμένου από τον καπνό και στην προστασία των παιδιών από το παθητικό κάπνισμα.
⦁ Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων σχετικά με την ασφάλεια των ηλεκτρονικών τσιγάρων, δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου θα έθετε σε κίνδυνο τον θηλασμό. Οι γυναίκες που ατμίζουν μετά τη γέννα δεν θα πρέπει να αποθαρρύνονται στο να το κάνουν εφόσον τους δίνει τη δυνατότητα να παραμείνουν στη διακοπή του τσιγάρου και να διατηρούν ένα σπίτι απαλλαγμένο από τον καπνό.
⦁ Για λόγους καταγραφής δεδομένων, μια γυναίκα που έχει σταματήσει εντελώς να καπνίζει και έχει μεταβεί στο άτμισμα, κατατάσσεται στους μη καπνιστές.
⦁ Η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι φθηνότερη από το κάπνισμα.
Συχνές ερωτήσεις & προτεινόμενες απαντήσεις
Γενικές πληροφορίες
1. Τι είναι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα;
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, που ονομάζονται επίσης συσκευές ατμίσματος, έχουν σχεδιαστεί για να εισπνέουν οι χρήστες νικοτίνη μέσω ατμού αντί για καπνό. Λειτουργούν με τη θέρμανση ενός διαλύματος που τυπικά περιέχει νικοτίνη, προπυλενογλυκόλη και/ή φυτική γλυκερίνη και αρτύματα. Έρχονται σε πολλά διαφορετικά σχήματα και μεγέθη από προϊόντα μίας χρήσης “στυλ τσιγάρου” ως εξαιρετικά εξελιγμένες μεγαλύτερες συσκευές τις οποίες οι χρήστες μπορούν να προσαρμόσουν και να τις γεμίσουν με το δικό τους υγρό αναπλήρωσης, καθώς και συμπαγή συστήματα “pod” τα οποία χρησιμοποιούν αμπούλες υγρού. Σε αντίθεση με τα τσιγάρα, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν περιέχουν ούτε καίνε καπνό και δεν παράγουν πίσσα ή μονοξείδιο του άνθρακα, τα οποία είναι γνωστό ότι είναι επιβλαβή για τα μωρά. Για λόγους καταγραφής δεδομένων, μια γυναίκα που έχει σταματήσει εντελώς να καπνίζει και έχει μεταβεί στο άτμισμα, κατατάσσεται στους μη καπνιστές.
2. Πόσο ασφαλή είναι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα;
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν εντελώς ακίνδυνα, ωστόσο φέρουν ένα μικρό κλάσμα του κινδύνου που υπάρχει στο κάπνισμα. Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, εμπειρογνώμονες έχουν εκτιμήσει ότι το άτμισμα είναι τουλάχιστον 95% λιγότερο επιβλαβές για την υγεία από το κάπνισμα, ένα ποσοστό που εγκρίθηκε από τον οργανισμό Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν παράγουν πίσσα ή μονοξείδιο του άνθρακα, δύο από τα πιο επιβλαβή στοιχεία στον καπνό του τσιγάρου. Μολονότι στον ατμό έχει βρεθεί ότι περιέχονται ορισμένες τοξικές ουσίες που βρέθηκαν επίσης στον καπνό του τσιγάρου, αυτές είτε είναι σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα είτε σε επίπεδα που δεν σχετίζονται με σοβαρό κίνδυνο για την υγεία. Το πιο σημαντικό, είναι ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν περιέχουν μονοξείδιο του άνθρακα, το οποίο είναι ιδιαίτερα επιβλαβές για τα μωρά που αναπτύσσονται. Ενώ έχει διεξαχθεί ελάχιστη έρευνα για την ασφάλεια του ηλεκτρονικού τσιγάρου κατά την εγκυμοσύνη, σύμφωνα με τα τρέχοντα στοιχεία είναι πιθανό να είναι σημαντικά λιγότερο επιβλαβές για μια έγκυο γυναίκα και το μωρό της από τα τσιγάρα. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθούν οι τυχόν επιπτώσεις των ηλεκτρονικών τσιγάρων στις έγκυες γυναίκες και το έμβρυο. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις βλάβης για την υγεία των παρευρισκόμενων από την έκθεση στον ατμό του ηλεκτρονικού τσιγάρου και οι εμπειρογνώμονες εκτιμούν πως ο κίνδυνος είναι εξαιρετικά χαμηλός.
Άτμισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
3. Υπάρχει μονοξείδιο του άνθρακα στα ηλεκτρονικά τσιγάρα;
Όχι. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν περιέχουν μονοξείδιο του άνθρακα (CO) ή πολλές άλλες επιβλαβείς χημικές ουσίες που βρίσκονται στα τσιγάρα. Κάποιος που χρησιμοποιεί μόνο ηλεκτρονικά τσιγάρα και δεν εκτίθεται σε άλλες πηγές CO, όπως π.χ. παθητικό κάπνισμα, θα έχει τα ίδια χαμηλά αποτελέσματα σε μια εξέταση CO όπως και ένας μη καπνιστής.
4. Τι γίνεται με τους κινδύνους από τη νικοτίνη;
Η μεγάλη πλειοψηφία της βλάβης από το κάπνισμα προέρχεται από την εισπνοή καπνού που περιέχει πάνω από 4.000 χημικά προϊόντα, εκ των οποίων ένας πολύ σημαντικός αριθμός είναι τοξικά. Αν και η νικοτίνη κάνει τον καπνό τόσο εθιστικό, είναι σχετικά αβλαβής από μόνη της και είναι κατά πολύ λιγότερο εθιστική όταν παρέχεται μέσω προϊόντων Αντικατάστασης Νικοτίνης (NRT) όπως τα επιθέματα, οι τσίχλες και οι συσκευές εισπνοών. Τα προϊόντα NRT χρησιμοποιούνται ευρέως για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να σταματήσουν το κάπνισμα, μπορούν να συνταγογραφηθούν σε έγκυες γυναίκες, και αποτελούν μια ασφαλή μορφή θεραπείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μακροπρόθεσμα. Τα αδειοδοτημένα προϊόντα NRT είναι συνήθως δωρεάν όταν συνταγογραφούνται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μπορούν να βοηθήσουν μερικές γυναίκες να σταματήσουν το κάπνισμα με επιτυχία ιδιαίτερα όταν συνδυάζονται με υποστήριξη από ειδικούς σε υπηρεσίες διακοπής του καπνίσματος.
5. Μπορώ να χρησιμοποιήσω το ηλεκτρονικό τσιγάρο για να με βοηθήσει να κόψω το κάπνισμα;
Εάν είστε έγκυος και καπνίζετε, το να διακόψετε είναι το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για εσάς και το μωρό σας. Τα προϊόντα Θεραπείας Αντικατάστασης Νικοτίνης (NRT), όπως τα επιθέματα, οι τσίχλες και οι παστίλιες, είναι η συνιστώμενη επιλογή υποστήριξης για τη διακοπή δεδομένου ότι πρόκειται για φάρμακα με άδεια να χορηγούνται ως ασφαλή για χρήση κατά την εγκυμοσύνη. Ωστόσο, αν βρίσκετε τη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου βοηθητική στη διακοπή του καπνίσματος και στο να παραμείνετε απαλλαγμένη από τον καπνό, είναι μακράν ασφαλέστερο για εσάς και το μωρό σας από το να συνεχίσετε να καπνίζετε. Οι περισσότερες υπηρεσίες διακοπής του καπνίσματος είναι φιλικά προσκείμενες προς το ηλεκτρονικό τσιγάρο και θα σας δώσουν τη στήριξη που χρειάζεστε για να παραμείνετε απαλλαγμένες από τον καπνό χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικό τσιγάρο. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι αποτελεσματικά στο να βοηθούν τους ανθρώπους να σταματήσουν το κάπνισμα, ιδιαίτερα όταν συνδυάζονται με υποστήριξη από έναν ειδικό για τη διακοπή του καπνίσματος. Αν χρησιμοποιείτε ηλεκτρονικό τσιγάρο για να σταματήσετε το κάπνισμα, θα πρέπει να το χρησιμοποιήσετε για όσο διάστημα αισθάνεστε πως είναι απαραίτητο, όπως και με τα προϊόντα NRT. Όποια μέθοδο και να επιλέξετε για να διακόψετε το κάπνισμα, θα δώσετε στον εαυτό σας μια ακόμα μεγαλύτερη ευκαιρία, αν λάβετε δωρεάν συμβουλές και υποστήριξη από έναν εξειδικευμένο επαγγελματία πάνω στη διακοπή του καπνίσματος. Τα στοιχεία αποδεικνύουν πως οι πιθανότητες επιτυχίας είναι ως και τέσσερις φορές περισσότερες με τη βοήθειά τους.
6. Μπορώ να πάρω ηλεκτρονικό τσιγάρο από το γιατρό μου;
Δεν υπάρχουν προς το παρόν ηλεκτρονικά τσιγάρα με ιατρική άδεια που να διατίθεται στην αγορά στο Ηνωμένο Βασίλειο, που σημαίνει ότι δεν μπορούν να συνταγογραφηθούν από ιατρούς ή άλλους επαγγελματίες του τομέα της υγείας. Εάν θέλετε να δοκιμάσετε το ηλεκτρονικό τσιγάρο, είναι μια καλή ιδέα να επισκεφτείτε ένα εξειδικευμένο κατάστημα πώλησης όπου μπορούν να σας παρέχουν συμβουλές για τα διαφορετικά είδη ηλεκτρονικών τσιγάρων και τα υγρά αναπλήρωσης και πώς να τα χρησιμοποιήσετε.
7. Μπορώ να συνεχίσω να καπνίζω λίγο αν χρησιμοποιώ επίσης ηλεκτρονικό τσιγάρο;
Όχι. Κάθε τσιγάρο προκαλεί βλάβη και σε εσάς και στο μωρό σας. Ο μόνος τρόπος να αποφύγετε αυτή τη βλάβη είναι να διακόψετε εντελώς το κάπνισμα. Η διακοπή του καπνίσματος στις αρχές της εγκυμοσύνης μπορεί να αποτρέψει σχεδόν εξ ολοκλήρου την πρόκληση βλαβών στο μωρό και η διακοπή σε οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μειώνει τον κίνδυνο βλάβης.
8. Χρησιμοποιώ ηλεκτρονικό τσιγάρο για να με βοηθήσει να σταματήσω το κάπνισμα - τώρα είμαι έγκυος, πρέπει να σταματήσω να το χρησιμοποιώ;
Αν αισθάνεστε πως μπορείτε να σταματήσετε το άτμισμα ή να μεταβείτε σε θεραπεία αντικατάστασης νικοτίνης χωρίς να επιστρέψετε στο κάπνισμα, τότε προσπαθήστε να το κάνετε. Ωστόσο, αν νομίζετε πως το να σταματήσετε το άτμισμα πιθανόν να σας προκαλέσει υποτροπή προς το τσιγάρο, θα πρέπει να συνεχίσετε να ατμίζετε καθώς τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν ότι είναι μια πολύ πιο ασφαλής επιλογή για εσάς και το μωρό σας.
9. Η παθητική εισπνοή ατμού από ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι επιβλαβής για μια έγκυο γυναίκα;
Επί του παρόντος δεν υπάρχουν ενδείξεις για βλάβη των παρευρισκόμενων από την έκθεση στον ατμό του ηλεκτρονικού τσιγάρου και οποιοιδήποτε κίνδυνοι είναι πιθανόν εξαιρετικά χαμηλού βαθμού. Το αν θα επιτρέπετε στο σύντροφό σας και στους άλλους να ατμίζουν κοντά σας είναι καθαρά δική σας απόφαση. Τα μέλη νοικοκυριών που επιλέγουν να σταματήσουν το κάπνισμα χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικό τσιγάρο, θέτουν σε σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο τους γύρω τους από το να συνέχιζαν να καπνίζουν. Η έκθεση σε παθητικό κάπνισμα από τσιγάρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οδηγεί σε πολλά από τα δυσμενή αποτελέσματα γέννησης, ίδια με αυτά που βιώνουν γυναίκες που καπνίζουν, συμπεριλαμβανομένων των θνησιγενών, των αποβολών και αυξημένη πιθανότητα Συνδρόμου Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου (SIDS).
Άτμισμα μετά τη γέννηση του μωρού
10. Μπορώ να χρησιμοποιώ ηλεκτρονικό τσιγάρο κοντά στο μωρό μετά τη γέννησή του;
Επί του παρόντος δεν υπάρχουν ενδείξεις βλάβης των παρευρισκόμενων από την έκθεση στον ατμό του ηλεκτρονικού τσιγάρου και οι κίνδυνοι είναι πιθανό να είναι εξαιρετικά χαμηλοί. Το πιο σημαντικό είναι να παραμείνετε απαλλαγμένοι από τον καπνό και να προστατεύετε το μωρό σας από τη βλάβη του παθητικού καπνού. Εάν επιτρέποντας τη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων σε εσωτερικούς χώρους βοηθά εσάς ή άλλα μέλη του νοικοκυριού σας να διατηρείτε ένα σπίτι χωρίς καπνό, είναι πολύ πιο ασφαλής επιλογή από το κάπνισμα. Ωστόσο, τα νεογνά και τα μικρά παιδιά έχουν μικρούς πνεύμονες, σε ανάπτυξη και μάλλον είναι ενδεδειγμένο να είστε περισσότερο προσεκτικοί όταν βρίσκεστε κοντά τους. Ένας τρόπος για να το πετύχετε είναι να μην επιτρέπετε το άτμισμα σε μικρούς περιορισμένους χώρους στο σπίτι ή στο αυτοκίνητό σας και αντ’ αυτού να χρησιμοποιείτε προϊόντα (NRT), όπως επιθέματα, τσίχλες και συσκευές εισπνοών.
11. Μπορώ να χρησιμοποιώ ηλεκτρονικό τσιγάρο αν θηλάζω;
Βάσει των διαθέσιμων αποδεικτικών στοιχείων για την ασφάλεια των ηλεκτρονικών τσιγάρων, δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι η χρήση τους θα έθετε σε κίνδυνο το θηλασμό. Αν το άτμισμα σας βοηθά να σταματήσετε το κάπνισμα και να παραμείνετε στη διακοπή, συνεχίστε με αυτό ακόμα και κατά το θηλασμό.
12. Τι μέτρα πρέπει να λάβω για να ελαχιστοποιήσω οποιουσδήποτε κινδύνους από τα ηλεκτρονικά τσιγάρα σε μωρά και παιδιά;
Πρέπει να λάβετε μέτρα για αποφυγή μιας κατά λάθος κατάποσης του υγρού του ηλεκτρονικού τσιγάρου ή μικρών εξαρτημάτων των συσκευών. Όπως και στην περίπτωση φαρμάκων και προϊόντων καθαρισμού, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα ηλεκτρονικά υγρά θα πρέπει να φυλάσσονται μακριά από παιδιά. Όπως και με κάθε επαναφορτιζόμενο ηλεκτρικό εξοπλισμό, για να μειώσετε τον κίνδυνο πυρκαγιάς θα πρέπει πάντα να χρησιμοποιείτε κατάλληλο φορτιστή και δεν θα πρέπει να αφήνετε τη φόρτιση του ηλεκτρονικού σας τσιγάρου όλη τη νύχτα ή χωρίς επίβλεψη. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα πρέπει να φορτίζονται μακριά από μωρά και νήπια.
